Υφάσματα υπάρχουν πολλά εκεί έξω… ή μάλλον για να είμαστε ακριβείς, πάρα μα πάρα πολλά! Εδώ θα βρεις όλες τις βασικές πληροφορίες που χρειάζεται να γνωρίζεις για τα είδη των υφασμάτων πριν κάνεις τα πρώτα σου βήματα στη ραπτική.

Τα υφάσματα μπορούν να χωριστούν σε κατηγορίες ανάλογα με:

• Το πως είναι φτιαγμένα/ υφασμένα
• Τα υλικά από τα οποία είναι κατασκευασμένα
• Την χρήση για την οποία προορίζονται
• Το σχέδιό τους

Πως είναι φτιαγμένο ένα ύφασμα

Τα υφάσματα είναι φτιαγμένα από ίνες. Οι ίνες στριφογυρίζονται μεταξύ τους και δημιουργούν τις κλωστές. Από το πως μπλέκονται οι κλωστές αυτές μεταξύ τους προκύπτει και το ύφασμα. Υπάρχουν δύο βασικοί τρόποι για να φτιαχτεί ένα ύφασμα. Να είναι πλεγμένο ή υφασμένο.

Ακόμη και εάν δεν ξέρεις να πλέκεις, φαντάζομαι οτι θα γνωρίζεις οτι ένα πλεκτό προκύπτει από ένα μοναδικό νήμα που με τη βοήθεια των βελόνων δημιουργεί θηλιές σε διαφορετικούς συνδυασμούς. Ε, έτσι προκύπτει και το πλεγμένο ύφασμα (knit). Όταν σκέφτεσαι πλεγμένο ύφασμα το μυαλό σου πάει απ’ ευθείας στο μάλλινο σωστά; Κακώς. Ένα πλεγμένο ύφασμα μπορεί να είναι και από βαμβακερή κλωστή.

Παραδείγματα πλεγμένων υφασμάτων για να έχεις εικόνα είναι τα ζέρσεϋ, τα βισκόζ, λύκρα κτλ.

Πάμε τώρα στα υφασμένα υφάσματα. Σκέψου έναν αργαλειό. Τα υφασμένα υφάσματα (woven) φτιάχνονται σε μηχανήματα που δουλεύουν σαν αργαλειοί. Υπάρχουν δηλαδή σταθερές κάθετες κλωστές και οριζόντια πλέκονται σε διαφορετικά μοτίβα άλλες κλωστές. Οι συνδυασμοί είναι χιλιάδες. Φαντάσου με πόσους διαφορετικούς τρόπους μπορείς να περάσεις μια κλωστή από μια κάθετη της, π.χ. εναλλάξ πάνω κάτω, μια μια, εναλλάξ δύο δύο κτλ. Αντίστοιχα σκέψου τι μπορεί να προκύπτει εάν οι κλωστές δεν είναι τελείως κάθετες κατά την ύφανση, αλλά είναι σε άλλη γωνία. Ανάλογα με αυτούς τους συνδυασμούς προκύπτουν και άλλα υφάσματα.

Μερικά παραδείγματα υφασμάτων που έχουν υφανθεί είναι το τζην, κοτλέ, λινό, σατέν, σιφόν, καραβόπανο και φυσικά το βαμβακερό απλό που χρησιμοποιούμε στο πάτσγουορκ (ή αλλιώς σεντόνι).

Υλικό από το οποίο προέρχεται

Οι ίνες τώρα των υφασμάτων μπορεί να προέρχονται από φυσικά υλικά ή από τεχνητά. Οι φυσικές ίνες μπορεί να προέρχονται από φυτά ή από ζώα, ενώ κατασκευάζονται πλέον συνθετικά υφάσματα όπως ακρυλικά, νάιλον, πολυεστερικά, βισκόζη, από πολυεθουράνη κτλ.

Για ποια χρήση προορίζεται το ύφασμα;

Ανάλογα με την χρήση για την οποία προορίζεται αυτό που σκοπεύεις να φτιάξεις θα πρέπει να έχεις στο μυαλό σου τι ύφασμα θα επιλέξεις, τη συμπεριφορά του και το κόστος του.

Για παράδειγμα τα υφάσματα που χρησιμοποιούμε για ρούχα θέλουν μεγαλύτερη προσοχή, ειδικά εάν προορίζονται και για παιδιά (να είναι άνετα, να μην ιδρώνου κτλ). Αντίστοιχα, υπάρχουν και τα υφάσματα που είναι περισσότερο κατάλληλα για τσάντες, για έπιπλα, για κουρτίνες, για διακοσμητικά αντικείμενα κτλ.

Σχέδιο του υφάσματος

Πέρα, λοιπόν, από το χρώμα ή τον χρωματικό συνδυασμό που έχει ένα ύφασμα (μονόχρωμο, δίχρωμο και πολύχρωμο) υπάρχουν και τα σχέδια. Τα καρώ, τα πουά, τα ριγέ, τα λουλουδάτα (φλοράλ), οι δαντέλες, τα κοφτά, το ψαροκόκκαλο, σχέδιο δαμασκός κτλ. Ακολούθησε το ένστικτο και τα γούστα σου. Σπάνια κάνουν λάθος.

Ελπίζω να σε κατατοπίσαμε όσο ήταν δυνατόν.

Μια συμβουλή από εμάς… Όταν πηγαίνεις σε κάποιο μαγαζί με υφάσματα μην ντρέπεσαι να ρωτάς και να κρατάς σημειώσεις. Ιδανικά μπορείς σταδιακά να φτιάξεις τον δικό σου οδηγό υφασμάτων, σαν δειγματολόγιο σε τετράδιο με κολλημένα μικρά κομματάκια από τα υφάσματα που έχεις δουλέψει, το όνομά του καθενός και δίπλα μερικές σημειώσεις δικές σου.

Δες επίσης τα άρθρα “Η ανατομία της ραπτομηχανής” και “Τι πρέπει να γνωρίζεις για ένα κομμάτι ύφασμα“.