Το δείγμα ή swatch στα αγγλικά είναι ένα κομμάτι πλεκτό από τις βελόνες και το νήμα που σκοπεύεις να χρησιμοποιήσεις στο project σου που σε βοηθά να καταλάβεις πόσο μεγάλο θα βγει το πλεκτό σου σε αναλογία πόντων και εκατοστών. Ακόμη και οι πιο έμπειροι πλέκτες πριν ξεκινήσουν να πλέκουν οτιδήποτε κάνουν πρώτα το δείγμα τους για να βεβαιωθούν οτι το αποτέλεσμα θα είναι όσο το δυνατόν πιο κοντά στις προτεινόμενες από τον σχεδιαστή διαστάσεις.Τι χρειάζεται να γνωρίζεις για το δείγμα ή swatch:

Συνήθως όταν λέμε δείγμα εννοούμε ένα κομμάτι πλεκτό σε πλέξη ζέρσεϋ με τις βελόνες και το νήμα που προτείνει το σχέδιο που θέλεις να πλέξεις, πλέκοντας 20 πόντους στην βελόνα σου επί 30 σειρές. Ιδανικά θέλεις το δείγμα σου να βγει μεγαλύτερο από 10εκ x 10εκ για να μπορείς να το μετρήσεις σωστά.

Το δείγμα αυτό το βγάζεις από τις βελόνες, το απλώνεις επίπεδο σε μια επιφάνεια και το τεντώνεις ελαφρά. Σημειώνεις με καρφίτσες από που έως που μετράς και χρησιμοποιείς τον χάρακα ή τη μεζούρα σου σε πλάτος και ύψος. Δες τις φωτογραφίες για να σε βοηθήσουν. Μετράς πάντα 2 πόντους (όχι εκατοστά! πόντους!) πιο μέσα από τις άκρες. Αυτές τις διαστάσεις θα τις συγκρίνεις με τις διαστάσεις που θα σου δίνει το πατρόν του πλεκτού σου και θα μπορέσεις να υπολογίσεις εάν θα προσαρμόσεις τις διαστάσεις αυτές. Το πως ακριβώς θα το κάνεις αυτό μπορείς να το δεις στο άρθρο “Πώς υπολογίζω τις διαστάσεις σύμφωνα με το δείγμα”.

Εάν πλέκεις με μαλλί 100% το δείγμα σου, τότε θα πρέπει να το αφήσεις να “ξεκουραστεί” πριν το μετρήσεις, γιατί το αγνό μαλλί είναι ζωντανό υλικό και όσο το πλέκεις αλλιώνεται η φυσική του ελαστικότητα.

Υπάρχουν 3 παράγοντες που αλλάζουν τις διαστάσεις του δείγματός σου: οι βελόνες, το νήμα και φυσικά τα χέρια σου, δηλαδή ο τρόπος με τον οποίο πλέκεις. Κάθε άνθρωπος πλέκει διαφορετικά γιατί κρατάει με άλλη ένταση το νήμα και σφίγγει διαφορετικά τους πόντους. Γι’ αυτό και το δείγμα είναι πάντα απαραίτητο για να δεις το μέγεθος που θα έχει το πλεκτό σου φτιαγμένο με τα δικά σου χέρια.

Το πλεκτό σου και φυσικά και το δείγμα σου έχει μια συγκεκριμένη τάση πλεξίματος ή gauge. Η τάση πλεξίματος είναι ο αριθμός των πόντων ανά εκατοστό ή ίντσα που προκύπτει από συγκεκριμένο νούμερο βελόνες, συγκεκριμένο νήμα και συγκεκριμένο πλέκτη.

Για να καταλάβεις τι είναι ακριβώς η τάση πλεξίματος μπορείς να κάνεις το εξής: με το ίδιο ακριβώς νήμα και με πλέξη ζέρσεϋ μπορείς να φτιάξεις 3 διαφορετικά δείγματα με τον ίδιο αριθμό πόντων επί σειρών αλλά διαφορετικά νούμερα βελόνας (με αρκετή διαφορά η μια βελόνα από την άλλη). Τα δείγματα αυτά θα έχουν τελείως διαφορετικές διαστάσεις ενώ θα φαίνεται και η πλέξη διαφορετική.

Όταν η πλέξη του πλεκτού σου είναι ιδιαίτερη, τότε καλό είναι το δείγμα σου να το κάνεις με την συγκεκριμένη πλέξη για να δεις το μέγεθος. Άλλωστε θα στο λέει πιθανότατα και το ίδιο το πατρόν σου.

Είναι πολύ σημαντικό να κάνεις δείγμα όταν σκοπεύεις να μην χρησιμοποιήσεις το ίδιο νήμα με αυτό που προτείνει το πατρόν σου, αλλά θέλεις να χρησιμοποιήσεις άλλο νήμα. Εκεί σίγουρα θα πρέπει να δεις ποιό είναι το αποτέλεσμα… Θα σε καθοδηγήσει και το ταμπελάκι του νήματος που θα σου δίνει τις προτεινόμενες βελόνες για δείγμα 10χ10.

Τέλος, το τι θα κάνεις με όλα αυτά τα δείγματα που θα μαζέψεις με τον χρόνο… προτείνουμε να τα κρατήσεις σαν μια μορφή αρχείου με το ταμπελάκι από το νήμα που χρησιμοποίησες και ένα χαρτάκι με σημειώσεις σχετικά με το τι έπλεξες τελικά και με τι βελόνες. Έτσι εάν θέλεις να ξαναπλέξεις το ίδιο θα έχεις έτοιμο το δείγμα σου.

Αυτό που πρέπει να κρατήσεις από αυτό το άρθρο είναι και το πιο σημαντικό από όλα! Πάντα μα πάντα πριν ξεκινήσεις ένα πλεκτό πρέπει να κάνεις δείγμα και να υπολογίσεις την τάση του πλεξίματός σου! Κάποιες φορές θα βαριέσαι φρικτά να το κάνεις ή θα ανυπομονείς να ξεκινήσεις να πλέκεις ή θα νομίζεις οτι δεν χρειάζεται. Κάποια στιγμή όμως θα πλέξεις και κάτι που έχεις φτιάξει με πολύ κόπο και θα διαπιστώσεις οτι είναι σαν παραμορφωμένο… Θυμήσου μας!

Η φωτογραφίες είναι από το www.tricksyknitter.com και το www.learn2knit.co.uk